ปูนกับคอนกรีตต่างกันอย่างไร
ในงานก่อสร้างบ้าน อาคาร ไปจนถึงโครงการขนาดใหญ่ วัสดุที่ได้ยินกันบ่อยและมีความสำคัญมากที่สุดก็คือ “ปูน” และ “คอนกรีต” ซึ่งมักถูกเรียกแทนกันจนหลายคนเข้าใจว่าเป็นสิ่งเดียวกัน ความจริงแล้วปูนและคอนกรีตมีความหมายต่างกัน โดย “ปูน” เป็นวัสดุในรูปแบบผงที่เมื่อผสมน้ำจะเกิดการแข็งตัวและยึดเกาะกับวัสดุอื่น ๆ ได้ ส่วน “คอนกรีต” คือวัสดุที่เกิดจากการนำปูนมาผสมร่วมกับทราย หิน และน้ำ เพื่อให้ได้โครงสร้างที่แข็งแรงมากยิ่งขึ้น ดังนั้นการแยกแยะความแตกต่างและการเข้าใจคุณสมบัติของแต่ละชนิดจึงเป็นสิ่งสำคัญ เพราะจะช่วยให้เลือกใช้ได้ตรงตามวัตถุประสงค์และเพิ่มอายุการใช้งานของงานก่อสร้าง
ปูนเองก็มีหลายชนิดและแต่ละชนิดถูกออกแบบมาเพื่อตอบโจทย์งานก่อสร้างที่แตกต่างกัน เช่น ปูนซีเมนต์สำหรับงานโครงสร้าง ปูนสำหรับก่อ–ฉาบ–ซ่อมแซม รวมถึงปูนสำเร็จรูปที่ช่วยให้ทำงานได้สะดวกขึ้น อีกทั้งยังมีปูนฉาบชนิดพิเศษที่เหมาะกับงานตกแต่งหรืองานกันซึม การทำความเข้าใจชนิดและคุณสมบัติของปูนแต่ละประเภทจึงเป็นพื้นฐานสำคัญที่จะช่วยให้เจ้าของบ้าน วิศวกร และช่างก่อสร้าง สามารถเลือกใช้วัสดุได้อย่างถูกต้อง สร้างความมั่นใจในคุณภาพของงานและความปลอดภัยในระยะยาว
1. ปูน
ความหมายของปูน
ปูน คือวัสดุในรูปแบบผงละเอียด เมื่อผสมน้ำจะเกิดการก่อตัวและแข็งแรง สามารถยึดเกาะวัสดุอื่นได้ ปูนถูกใช้ในงานก่อสร้างแทบทุกประเภท ทั้งเป็นส่วนผสมของคอนกรีต ใช้ก่ออิฐ ฉาบผนัง ซ่อมแซม หรือแม้กระทั่งงานตกแต่งผิว
ปูนกับคอนกรีตต่างกันอย่างไร
วัสดุหลักในการผลิตปูน
- หินปูน (แคลเซียมคาร์บอเนต) – เป็นวัตถุดิบหลัก ให้ปูนมีแคลเซียมออกไซด์
- ดินเหนียว (ซิลิกา อะลูมินา) – เพิ่มความแข็งแรงให้โครงสร้าง
- ยิปซัม – ควบคุมการก่อตัวของปูน ไม่ให้เซ็ตตัวเร็วเกินไป
- วัสดุผสมเสริม – เช่น เถ้าลอย ตะกรันเหล็ก หินภูเขาไฟ เพื่อปรับคุณสมบัติพิเศษ
ชนิดของปูน
1. ปูนซีเมนต์ปอร์ตแลนด์ (Portland Cement)ปูนซีเมนต์มาตรฐานที่ใช้กันอย่างแพร่หลาย แบ่งเป็นหลายประเภท เช่น
- ประเภท 1 : ใช้งานทั่วไป งานโครงสร้างอาคาร
- ประเภท 2 : ทนความร้อนและการกัดกร่อนปานกลาง
- ประเภท 3 : แข็งตัวเร็ว เหมาะกับงานที่ต้องการใช้งานไว
- ประเภท 4 : ให้ความร้อนต่ำ เหมาะกับงานขนาดใหญ่ เช่น เขื่อน
- ประเภท 5 : ทนซัลเฟต เหมาะกับงานทะเล ดินเค็ม หรือโครงสร้างสัมผัสน้ำ
ขึ้นตอนการผสม ใช้ทำคอนกรีตโครงสร้างเป็นหลัก สูตรคอนกรีตมาตรฐาน (งานโครงสร้างทั่วไป บ้านพักอาศัย)
- ปูนซีเมนต์ 1 ส่วน
- ทรายละเอียด 2 ส่วน
- หิน 4 ส่วน
- น้ำ 0.5 ส่วน
- ใช้ได้กับคอนกรีตเกรด 180–210 กก./ตร.ซม.
2. ปูนซีเมนต์ผสม (Mixed Cement)
- ผสมวัสดุเสริม เช่น ตะกรันเหล็ก เถ้าลอย
- ใช้ได้กับงานทั่วไป เช่น ก่ออิฐ ฉาบผนัง เทพื้น
- คุณสมบัติทำงานง่าย ลดความร้อนสะสม
ขึ้นตอนการผสม เหมาะกับงานก่อ–ฉาบ–เททั่วไป
- สูตรก่ออิฐ → ปูนซีเมนต์ผสม 1 : ทรายละเอียด 3–4 : น้ำพอเหมาะ
- สูตรฉาบ → ปูนซีเมนต์ผสม 1 : ทรายละเอียด 2.5–3 : น้ำพอเหมาะ
- ทำงานง่ายกว่าเพราะมีสารผสมเสริม
3. ปูนสำหรับงานก่อ–ฉาบ–ซ่อม
- ปูนก่ออิฐ–ฉาบผนัง → ออกแบบให้ลื่นมือ เนื้อแน่น ยึดเกาะดี
- ปูนซ่อมแซม (Repair Mortar) → ใช้ซ่อมรอยร้าว หลุดร่อน แข็งตัวเร็วและทนทาน
ขึ้นตอนการผสมปูน สำหรับงานก่อ–ฉาบ–ซ่อม
- ก่ออิฐ → 1 : 3–4 (ปูน : ทราย)
- ฉาบผนัง → 1 : 2.5–3 (ปูน : ทราย)
- ซ่อมแซม → 1 : 2 (ปูน : ทราย) เนื้อเหนียวกว่าปกติ
4. ปูนฉาบ (Plaster Mortar)
- ปูนฉาบทั่วไป → สำหรับงานฉาบผนังทั่วไป
- ปูนฉาบสำเร็จรูป → ผสมทรายและสารปรับคุณภาพมาแล้ว ใช้งานสะดวก
- ปูนฉาบละเอียด (Fine Plaster) → ให้ผิวเรียบเนียน เหมาะกับงานตกแต่งภายใน
- ปูนฉาบผิวบาง (Skim Coat) → ปรับผิวผนังให้เนียนก่อนทาสีหรือติดวอลเปเปอร์
- ปูนฉาบกันซึม → เหมาะกับห้องน้ำ สระน้ำ หรือพื้นที่ชื้น
- ปูนฉาบตกแต่งลาย → ใช้สร้างลวดลาย ปูนเปลือย งานศิลป์
ขึ้นอยู่กับชนิดของปูนฉาบ
- ฉาบทั่วไป → 1 : 2.5–3 (ปูน : ทราย)
- ฉาบละเอียด / Skim Coat → ใช้เป็นผงสำเร็จรูป เติมน้ำตามสัดส่วนที่ระบุ (โดยปกติ 20–25 กก. ต่อ น้ำ 6–7 ลิตร)
- ฉาบกันซึม → มักเป็นสูตรสำเร็จรูป ผสมน้ำตามคู่มือผลิตภัณฑ์
ปูนกับคอนกรีตต่างกันอย่างไร
5. ปูนสำเร็จรูป (Ready Mixed Cement & Mortar)
- ปูนก่อ–ฉาบสำเร็จรูป → ลดขั้นตอน ไม่ต้องตวงผสมเอง
- ปูนเทปรับระดับพื้น → ใช้ปรับพื้นก่อนปูกระเบื้องหรือปูพื้นอุตสาหกรรม
- ปูนกาวซีเมนต์ → ปูกระเบื้อง ยึดเกาะสูง
- ปูนยาแนว → ใช้ยาแนวร่องกระเบื้อง ป้องกันการซึม
- ปูนกันซึมสำเร็จรูป → ใช้ป้องกันน้ำรั่วซึมโดยตรง
ขั้นตอนการผสม
- ปูนก่อ–ฉาบสำเร็จรูป → ผสมกับน้ำตามที่ผู้ผลิตกำหนด (เช่น 1 ถุง 40 กก. ต่อ น้ำ 7–9 ลิตร)
- ปูนปรับระดับ → ผสมน้ำให้เหลวพอไหลได้ (ไม่ควรเกินที่ระบุ)
- กาวซีเมนต์ปูกระเบื้อง → 1 ถุง 20 กก. ต่อ น้ำ 5–6 ลิตร
- ยาแนว → 1 ถุง 1 กก. ต่อ น้ำ 250–300 มล.
6. ปูนพิเศษอื่น ๆ
- ปูนซีเมนต์ขาว (White Cement) → ใช้ในงานตกแต่งและงานศิลปะ
- ปูนทนไฟ (Refractory Cement) → ทนความร้อนสูง ใช้ในเตาเผา
- ปูนดัดแปลงคุณสมบัติพิเศษ → เช่น ปูนเซ็ตตัวเร็ว ปูนกันซึมชนิดพิเศษ
ขั้นตอนการผสม
- ปูนซีเมนต์ขาว → ใช้งานตกแต่ง มักผสมกับทรายขาว 1 : 2–3
- ปูนทนไฟ → ใช้ผสมตามคู่มือ (เช่น 1 ถุง 25 กก. ต่อ น้ำ 3–4 ลิตร)
- ปูนกันซึมชนิดพิเศษ → ผสมน้ำหรือสารเคมีเฉพาะตามสูตรผู้ผลิต
สรุป ภาพรวมของปูน
ปูนเป็นวัสดุก่อสร้างพื้นฐานที่ใช้กันอย่างแพร่หลายทั้งในงานโครงสร้าง งานก่อ–ฉาบ งานซ่อมแซม และงานตกแต่ง ปูนมีหลายชนิด ทั้งปูนซีเมนต์ปอร์ตแลนด์ ปูนซีเมนต์ผสม ปูนฉาบ ปูนซ่อมแซม และปูนสำเร็จรูป ซึ่งแต่ละชนิดถูกออกแบบให้เหมาะสมกับลักษณะงานและความต้องการที่ต่างกัน ปูนสามารถผสมกับน้ำ ทราย หรือวัสดุอื่น ๆ เพื่อให้ได้เนื้อผสมที่แข็งแรง ลื่นมือ และยึดเกาะวัสดุอื่นได้ดี
ปูนไม่เพียงใช้เป็นวัสดุหลักสำหรับการก่อสร้าง แต่ยังเป็นส่วนประกอบสำคัญของ คอนกรีต อีกด้วย การเข้าใจชนิดของปูน การเลือกใช้ให้เหมาะสม และการผสมอย่างถูกวิธี จะช่วยเพิ่มคุณภาพของงาน ลดปัญหาการแตกร้าว การรั่วซึม และยืดอายุการใช้งานของโครงสร้าง
ประโยชน์ของปูน
ยึดเกาะวัสดุได้ดี
ปูนช่วยยึดอิฐ หิน หรือวัสดุก่อสร้างอื่น ๆ ให้ติดกัน แข็งแรง
เพิ่มความแข็งแรงให้โครงสร้าง
ปูนที่ผสมอย่างถูกต้อง จะทำให้ผนัง เสา คาน หรือพื้น มีความแข็งแรงและทนทาน
งานตกแต่งผิวผนังและพื้น
ปูนฉาบและปูนตกแต่งให้ผิวเรียบเนียน พร้อมสำหรับทาสี ปูกระเบื้อง หรือตกแต่งอื่น ๆ
ซ่อมแซมและปรับปรุงโครงสร้าง
ปูนซ่อมแซมช่วยอุดรอยร้าว หลุม หรือพื้นผิวที่ชำรุดได้ง่าย
ใช้งานสะดวก มีหลายรูปแบบ
มีทั้งปูนผง ปูนสำเร็จรูป ปูนฉาบสำเร็จรูป ช่วยลดเวลาผสมและเพิ่มความสะดวกในการก่อสร้าง
เมื่อเข้าใจ ปูน ครบถ้วนแล้ว ขั้นต่อไปคือการทำความรู้จักกับ คอนกรีต ซึ่งเป็นวัสดุที่เกิดจากการนำปูนผสมกับทราย หิน และน้ำ เพื่อสร้างโครงสร้างที่แข็งแรงและทนทานต่อการใช้งานหนัก
2. คอนกรีต
ความหมายของคอนกรีต
คอนกรีตคือวัสดุที่เกิดจากการผสม ปูนซีเมนต์ ทราย หิน และน้ำ ให้เข้ากันจนเป็นเนื้อเดียวกัน หลังจากผสมและเซ็ตตัว จะเกิดเป็นวัสดุแข็งแรง ใช้เป็นโครงสร้างหลักของสิ่งก่อสร้างต่าง ๆ เช่น เสา คาน พื้น และฐานราก คอนกรีตเป็นวัสดุที่สามารถปรับคุณสมบัติได้ตามความต้องการ เช่น แข็งแรงเร็ว ทนต่อสภาพอากาศ หรือทนต่อสารเคมี
คอนกรีตเป็นวัสดุก่อสร้างที่มีประสิทธิภาพสูง เพราะ สามารถขึ้นรูปตามแบบได้ง่าย และมีความแข็งแรงมากเมื่อเซ็ตตัวเต็มที่ นอกจากนี้ยังเป็นวัสดุที่ทนต่อไฟ น้ำ และแมลงรบกวน จึงนิยมใช้ทั้งงานโครงสร้างบ้าน อาคาร สะพาน และโครงการขนาดใหญ่
ปูนกับคอนกรีตต่างกันอย่างไร
ปูนกับคอนกรีตต่างกันอย่างไร
ชนิดของคอนกรีต
1. คอนกรีตทั่วไป (Normal Concrete)
ใช้ในงานก่อสร้างทั่วไป เช่น เสา คาน พื้น
มีอัตราส่วนผสมมาตรฐาน เช่น 1 : 2 : 4 (ปูน : ทราย : หิน)
แข็งแรงปานกลาง เหมาะกับบ้านพักอาศัย
2. คอนกรีตมวลเบา (Lightweight Concrete)
ใช้หินมวลเบาหรือวัสดุเบาแทนหินทั่วไป
น้ำหนักเบา ลดแรงกดบนโครงสร้าง
เหมาะกับงานผนัง ฉนวนกันความร้อน
3. คอนกรีตแรงดึงสูง / คอนกรีตเสริมเหล็ก (Reinforced Concrete)
ผสมเหล็กเส้นภายในโครงสร้าง
ใช้ในเสา คาน พื้นที่รับแรงมาก
แข็งแรงและทนต่อแรงดึงและแรงกด
4. คอนกรีตพิเศษ (Special Concrete)
High Early Strength Concrete → แข็งแรงเร็ว ใช้งานไว
High Performance Concrete → แข็งแรง ทนทานต่อสภาพอากาศและสารเคมี
Waterproof Concrete → ป้องกันการซึมผ่านของน้ำ
5. คอนกรีตปรับระดับ / Self-Leveling Concrete
ใช้ปรับระดับพื้น
เหลวพอไหลเต็มพื้นที่ก่อนเซ็ตตัว
เหมาะกับพื้นบ้าน พื้นโรงงาน
6. คอนกรีตฉีด / Shotcrete
ใช้ฉีดลงบนพื้นผิวหรือโครงสร้าง
ใช้กับงานซ่อมอุโมงค์ สระว่ายน้ำ หรือโครงสร้างที่เข้าถึงยาก
สูตรและอัตราส่วนการผสมคอนกรีต
1. คอนกรีตทั่วไป (Normal Concrete)
สูตรมาตรฐาน : ปูน 1 : ทราย 2 : หิน 4 : น้ำ 0.5 (ปริมาณน้ำเทียบกับปูน)
ใช้สำหรับบ้านพักอาศัย เสา คาน พื้น
2. คอนกรีตมวลเบา
ปูน 1 : ทราย 1–2 : หินมวลเบา 3–4 : น้ำพอเหมาะ
น้ำหนักเบา ลดแรงกดบนโครงสร้าง
3. คอนกรีตแรงดึงสูง / เสริมเหล็ก
ปูน 1 : ทราย 2 : หิน 4 : น้ำ 0.5
เพิ่มเหล็กเส้นภายในโครงสร้างตามแบบวิศวกร
4. คอนกรีตพิเศษ
High Early Strength → ปูน 1 : ทราย 2 : หิน 3–4 : น้ำ 0.45–0.5
Waterproof Concrete → ใช้ปูนกันซึมผสมตามคู่มือผู้ผลิต
5. คอนกรีตปรับระดับ / Self-Leveling
ปูน 1 : ทรายละเอียด 2 : น้ำ 0.7–0.8 (ปรับเหลวพอไหลเต็มพื้น)
6. คอนกรีตฉีด / Shotcrete
ปูน 1 : ทราย 2 : หิน 3 : น้ำ 0.4–0.5
เหมาะกับการฉีดลงบนพื้นที่เอียงหรือโค้ง
ประโยชน์ของคอนกรีต
1. แข็งแรงและทนทาน
ใช้สร้างโครงสร้างหลัก เสา คาน พื้น ฐานราก
2. ขึ้นรูปง่าย
เทใส่แบบเหล็กหรือไม้ตามแบบที่ต้องการ
3. ปรับคุณสมบัติได้ตามงาน
น้ำหนักเบา ทนซึม ทนไฟ หรือแข็งแรงเร็ว
4. ใช้งานได้ยาวนาน
ทนต่อสภาพอากาศ สารเคมี และแมลง
5. ลดค่าใช้จ่ายระยะยาว
อายุการใช้งานยาวนาน ลดการซ่อมแซมบ่อย
ปูนกับคอนกรีตต่างกันอย่างไร
สรุปบทความ
ปูนและคอนกรีตเป็นวัสดุก่อสร้างที่แตกต่างกันแต่มีความสัมพันธ์กันอย่างใกล้ชิด ปูนเป็นวัสดุผงที่ใช้ก่อ ฉาบ ซ่อมแซม และตกแต่ง ส่วนคอนกรีตเกิดจากการนำปูนมาผสมกับทราย หิน และน้ำเพื่อสร้างวัสดุแข็งแรงสำหรับโครงสร้างหลัก เช่น เสา คาน พื้น และฐานราก การเข้าใจชนิดและสูตรการใช้งานของปูนและคอนกรีต จะช่วยให้เลือกใช้วัสดุได้เหมาะสมกับงาน ลดความเสียหาย และเพิ่มความแข็งแรงของโครงสร้าง
ตารางเปรียบเทียบ ปูน vs คอนกรีต ปูนกับคอนกรีตต่างกันอย่างไร
| ประเภท | การใช้งานหลัก | สูตร/อัตราส่วน | หมายเหตุ |
|---|---|---|---|
| ปูนซีเมนต์ปอร์ตแลนด์ | ก่อ ฉาบ งานทั่วไป | 1 : ทราย 2–4 : น้ำพอเหมาะ | ใช้ก่อโครงสร้างหรือผสมคอนกรีต |
| ปูนซีเมนต์ผสม | ก่อ–ฉาบ–เททั่วไป | 1 : ทราย 2.5–4 : น้ำพอเหมาะ | ผสมวัสดุเสริม ลดความร้อนสะสม |
| ปูนก่อ–ฉาบ–ซ่อม | ก่ออิฐ ฉาบ ซ่อม | ก่อ 1:3–4, ฉาบ 1:2.5–3, ซ่อม 1:2 | เหนียวมือ ยึดเกาะดี |
| ปูนฉาบ | ฉาบทั่วไป/ฉาบละเอียด/กันซึม | 1 : ทราย 2–3, ผงสำเร็จรูปตามคู่มือ | ปรับผิวเรียบสวยงาม |
| ปูนสำเร็จรูป | ก่อ–ฉาบ ปรับระดับ ปูกระเบื้อง | ผสมตามคู่มือผู้ผลิต | ใช้งานสะดวก ลดขั้นตอน |
| ปูนพิเศษ | ขาว ทนไฟ กันซึม | ผสมตามคู่มือ | งานตกแต่ง งานเฉพาะทาง |
| คอนกรีตทั่วไป | เสา คาน พื้นบ้าน | 1 : 2 : 4 : น้ำ 0.5 | ใช้ทั่วไป บ้านพักอาศัย |
| คอนกรีตมวลเบา | ผนัง ฉนวน กันน้ำหนัก | 1 : 1–2 : 3–4 : น้ำพอเหมาะ | ลดน้ำหนักโครงสร้าง |
| คอนกรีตแรงดึงสูง/เสริมเหล็ก | เสา คาน พื้นรับแรงมาก | 1 : 2 : 4 : น้ำ 0.5 + เหล็ก | รับแรงดึงและกดสูง |
| คอนกรีตพิเศษ | แข็งแรงเร็ว ทนซึม | 1 : 2 : 3–4 : น้ำ 0.45–0.5 | High Early Strength / Waterproof |
| คอนกรีตปรับระดับ | ปรับพื้นเรียบ | 1 : 2 : น้ำ 0.7–0.8 | เหลวพอไหลเต็มพื้นที่ |
| คอนกรีตฉีด / Shotcrete | ฉีดพื้นผิวโค้ง/เอียง | 1 : 2 : 3 : น้ำ 0.4–0.5 | งานซ่อม/อุโมงค์/สระ |
ปูนกับคอนกรีตต่างกันอย่างไร
ขอขอบคุณที่มาของบทความ
www.scghome.com
เชิญชมตัวอย่างสินค้าได้ที่ร้าน
หจก. ต.วิวัฒน์ค้าวัสดุภัณฑ์ (1987)
TOWIWAT HOUSING EXPERT BY SCG
สอบถามข้อมูลสินค้าและบริการ
Line : @towiwat
02-1944899 ,02-1499344
“ปูน” กับ “คอนกรีต” หลายครั้งเรามักสับสนและเรียกปนกัน เพราะเรียกติดปากอะไรก็ “ปูน” ไปซะหมด อย่างบ้านที่เห็นกันทั่วไปก็เรียก บ้านปูน เทพื้นที่จอดรถหน้าบ้านก็เรียก เทปูน อยากได้ผนังฉาบขัดมันก็เรียก ผนังปูนเปลือย ทั้งที่จริงแล้วความหมายของปูนที่เรียกกันนั้นบางครั้งหมายถึง “คอนกรีต” ซึ่งมีส่วนประกอบและคุณสมบัติที่แตกต่างจาก “ปูน” อยู่หลายด้าน